Over Klachten die kunnen optreden


 

WAT KAN ER GEBEUREN?

Wanneer iemand in aanraking is gekomen met de stof waar hij of zij allergisch voor is, is het waarschijnlijk dat er symptomen zullen optreden.
Het meest waarschijnlijke is dat deze in eerste instantie zullen optreden bij of op de plek waar het eerste contact heeft plaatsgevonden.


Voorbeeld:
Zo kan er bijv. dat als iemand pinda gegeten heeft en dan een ander met een pinda-allergie een kus op de wang geeft, de pinda-allergische persoon een flinke huiduitslag op haar wang krijgt door het sporadische contact dat heeft plaats gevonden; of wanneer iemand met een melkallergie een koekje eet waar toch melkproduct in zit, dan kan deze persoon in eerste instantie bultjes of jeuk in de mond krijgen; maar dat hoeft niet altijd, want als eerste symptoom kunnen er ook huidklachten optreden, dit kan er dan uitzien alsof je in de brandnetels bent gevallen.


De heftigheid van de reactie is normaal gesproken afhankelijk van een aantal factoren: soort allergeen; hoeveelheid allergeen; route van de blootstelling; maar ook constitutie van de persoon; inspanning, koude of warmte; e.d.

Mythe


Over een milde of matige reactie wordt meestal gesproken als de symptomen zich beperken tot de orgaansystemen huid en maag-darm stelsel. Ook als er beperkte symptomen optreden in de bovenste luchtwegen, zoals bij hooikoorts, of symptomen die vallen onder het zogenaamde "oral allergy syndrome". Dit zijn klachten zoals tintelingen in de mond en kleine jeukende blaasjes op, in of rond de mond. Deze klachten treden in Nederland bijvoorbeeld veelal op na het consumeren van appel door appelallergische personen. Let wel, als de reactie mild is, dan zal dit meestal ook de eind fase zijn, maar soms en bij sommigen zal een milde reactie het begin zijn van een ernstige reactie.
Wie wanneer kans heeft op een ernstige reactie is nog steeds niet goed te voorspellen.

Ernstigere reacties zijn reacties waarbij tenminste de luchtwegen of het hart-vaat systeem bij betrokken is. Dit soort reacties treden meestal niet alleen op maar enige tijd na de ontstane milde symptomen. Er is geen indicatie van de tijd te geven en soms treden de milde reacties niet als eerste op.

Een indicatie dat er een ernstige reactie op gaat treden uit zich door tinteling van de handen, klam worden van de handpalmen en voetzolen, samen met een warm gevoel, vol gevoel in de mond en keel binnen minuten na blootstelling aan het allergeen. Verstopping van de neus en zwelling van de ogen kan ook in deze fase optreden.

Wanneer dit voortzet naar een druk op de borst, een jeukende bultjes op de huid of duizeligheid, dan is dit een ernstige reactie!

Ernstige anafylactische reacties zijn vaak abrupt en worden vaak ervaren met een grote druk op de borst, duizeligheid, buikkrampen met diarree, zwellingen in het gezicht, flauwvallen en collaps ten gevolge van bloeddrukverlaging. Gelukkigkomt het niet zo vaak voor, maar reacties zoals deze kunnen fataal aflopen wanneer ze niet tijdig behandeld worden.

De symptomen van anafylaxis ontstaan doordat in het lichaam massaal histamine uit de ontstekingscellen treedt. Deze symptomen kunnen zijn: 

  • Een jeukende netelroos (urticaria, rode vlekken)

  • Zwelling (Angio Oedeem)

  • Astmatische symptomen

  • Een tintelend gevoel in de lippen of mond (wanneer voedsel de oorzaak is)

  • Overgeven

  • Maagkrampen

  • Diarree

  • Zwelling van de keel (Glottis Oedeem lijkt ook wel op Pseudo-kroep)

  • Afgemat gevoel, flauwvallen of

  • Luchtwegproblemen/ ademhalingdedeficiëntie en/of extreem lage bloeddruk (anafylactische shock) --> kans op overlijden

Bij een doorgemaakte allergische aanval dient zeer nauwkeurig de oorzaak achterhaald te worden met behulp van de anamnese en aanvullend onderzoek.
Aanvullend onderzoek kan bestaan uit allergologische diagnostiek: huidtesten met verdachte allergenen, Specifiek IgE (voorheen RAST) en eventueel provocatietesten onder gecontroleerde omstandigheden.

Bij een reactie op basis van voeding dient de precieze samenstelling te worden achterhaald (etiketten, firma's en indien nodig restaurants aanschrijven). Bij herhaalde anafylaxis kan een (voedsel)dagboek uitsluitsel geven. Afhankelijk van de anamnese volgt vervolgonderzoek in bloed en urine.
Bij ongeveer 10% van de anafylactische aanvallen wordt echter geen oorzaak gevonden. 

HOE TE HERKENNEN:

Hieronder vind je een voorbeeld (soms een plaatje soms een beschrijving) hoe de verschillende symptomen er uit kunnen zien.

Dit ter herkenning van de reactie die zou kunnen optreden:


URTICARIA
Urticaria wordt gekenmerkt door snel opkomende, sterk jeukende, scherp omschreven bulten in de huid variërend in kleur van bleek tot dieprood. Deze huidafwijkingen kennen we in de volksmond als “galbulten” of “netelroos”   Urtica” betekent “brandnetel”. De Engelsen noemen het ziektebeeld “hives” , “wheals” of “nettle rash”. Deze galbulten ontstaan als gevolg van zwellingen in de lederhuid. Hoewel deze klachten zeer ingrijpend kunnen zijn en er ernstig uit kunnen zien, zijn ze niet levensbedreigend. Echter je moet wel het lichaam in de gaten houden want er kunnen ook nog andere klachten optreden waarmee de allergische reactie zich verder kan ontwikkelen. Ongeveer 80 procent van de allergische reacties begint met deze symptomen.
Meer info vind je op Huidarts



ANGIO-OEDEEM

Men spreekt van angio-oedeem wanneer zich in korte tijd uitgebreide vochtophopingen ontwikkelen. Deze ontstaan door lekkage van bloedvaatjes, die dieper in de huid zijn gelegen en waar veel ruimte tussen het onderhuidse bindweefsel aanwezig is. Het voorzetsel "angio" (= bloedvat) wordt gebruikt om aan te geven, dat de oorzaak van de zwelling (oedeem) in de eerste plaats te vinden is in een stoornis van de wand van de bloedvaatjes. In dit geval ontstaat de vochtophoping niet door een verhoogde druk in de vaten, een ziekte van de nieren, een stofwisselingsziekte of door een gestoorde hormoonhuishouding.

De aandoening angio-oedeem wordt ook wel Quincke's oedeem genoemd, naar de Duitse dermatoloog Quincke. Angio-oedeem is een variant van urticaria. Urticaria en angio-oedeem gaan dan ook vaak samen, hoewel zij zich ook afzonderlijk kunnen ontwikkelen. De vochtophoping bij angio-oedeem heeft meestal een grotere omvang. De huid is bleek en jeukt lang niet altijd of alleen in het beginstadium.

 

Wanneer het slijmvlies rond de stembanden is opgezwollen (Glottis-oedeem) kan daardoor aanvallen van benauwdheid optreden. Het ademhalen is dan bemoeilijkt en gaat dan gepaard met een hoog gierend geluid. Wanneer de patiënt een wat hese stem heeft is dat niet zo erg, maar zodra de patiënt moeilijk ademt moet een arts geraadpleegd worden. 
Tekenen van een bemoeilijkte ademhaling zijn het snel op en neer gaan van de borstkas en intrekkingen van het ondereind van het borstbeen en de onderste ribben. Het middenrif is aan de achterkant van het borstbeen en aan de onderste ribben bevestigd; als het hard moet werken, trekt het de botstukken, die bij een klein kind nog week zijn, naar binnen.


SHOCK
Een shock is een levensbedreigende situatie. Als iemand in een shock raakt, is namelijk de bloeddruk te laag om het lichaam van voldoende bloed en zuurstof te voorzien. 
Er zijn verschillende vormen van shock, waaronder: 

  • Hypovolemische shock

    Hypovolemische shock ontstaat door een absoluut tekort aan circulerend bloedvolume, er is minder bloed doordat er sprake is van ernstig bloed- of vochtverlies. Dat kan zowel door een bloeding, inwendig dan wel uitwendig, zijn, maar ook door brandwonden of diarree. Hoeveel bloed er verloren moet gaan voordat er shockverschijnselen optreden is afhankelijk van het percentage van het totale circulerende volume dat verloren is. Bedenk dat een volwassene veel meer bloed kan verliezen dan een kind, immers een volwassene heeft gemiddeld 5-6 liter bloed, terwijl een kind 80ml bloed per kilo lichaamsgewicht heeft.

    Oorzaken
    Hypovolemische schok wordt veroorzaakt door ernstig bloed of vochtverlies. Het meest voor de hand liggend is dan natuurlijk de ernstige (slagaderlijke) bloeding, of een inwendige bloeding na bijvoorbeeld een ongeval. Denk bijvoorbeeld aan het stuur in de buik na val van fiets. Ook enkele botbreuken kunnen tot veel (inwendig) bloedverlies leiden, zoals een fractuur van het bovenbeen. Spontaan kunnen in de borst- of buikholte bloedingen optreden als gevolg van scheuren van de grote bloedvaten (aneurysma), bloedingen van de maag of darmen of organen in de buik. Symptomen hiervan kunnen zijn: (acute) pijn in de buik, bloedbraken, bloederige of zwarte diarree (melaena).

    Daarnaast kan bij brandwonden door blaarvorming veel vochtverlies optreden, het vocht wordt dan aan de vaten onttrokken en verlaat het lichaam via de verbrande huid. Bij jonge kinderen en ouderen kan ook langdurig braken of diarree zonder voldoende vochtinname leiden tot uitdroging en shock
     
  • Cardiogene shock
    Bij een cardiogene shock is de primaire oorzaak in het hart gelegen. Door een hartaandoening is het hart minder goed in staat het bloed rond te pompen en de circulatie op peil te houden. Het hart knijpt minder goed samen en heeft niet voldoende kracht. De hoeveelheid bloed die door het hart per minuut wordt rondgepompt (hartminuutvolume) neemt af, waardoor de bloeddruk daalt en de eerste compensatiemechanismen starten. Het samenknijpen van de vaten in de huid (vasoconstrictie) zorgt voor een tijdelijke verhoging van de bloeddruk, maar maakt het voor het hart moeilijker om het bloed rond te pompen omdat er niet meer voldoende kracht voor is. Het bloed hoopt zich op in de grote aders die naar het hart toe leiden. Vaak zijn er gestuwde halsvenen en wordt het slachtoffer ernstig benauwd door vocht dat in de longen komt (longoedeem. Het optreden van dit type shock zal snel leiden tot de noodzaak van reanimatie.

    Oorzaken
    De meest voorkomende oorzaak van cardiogene shock is een acuut hartinfarct of acuut hartfalen. Afhankelijk van de ernst van het infarct en de schade aan de hartspier zal er een shock ontstaan. Mensen die reeds een zwak hart hebben, of eerder infarcten hebben doorgemaakt, lopen een groter risico. Ook kunnen hartritmestoornissen een oorzaak zijn van cardiogene shock.

  • Obstructieve shock
    Zoals de naam eigenlijk al zegt, bij obstructieve shock is er een belemmering van de circulatie door iets dat in de vaten zit, of dat van buiten af op de vaten drukt. Het volume van het bloed en het vaatvolume is ongewijzigd, het bloed kan echter niet meer naar de vitale weefsels en organen getransporteerd worden door dat er een obstructie is. Uiteraard raak je van een obstructie in een klein vat, zoals een ader in een arm niet in shock. Er moet sprake zijn van een belemmering in een van de grote vaten, zoals de holle ader (vena cava) die aderlijk bloed aanvoert naar het hart, of in de longen. Hierdoor is er geen bloedstroom meer richting het hart en zal het hart niet meer het benodigde hartminuutvolume kunnen leveren (het bloed kunnen uitpompen) om een goede circulatie en bloeddruk op peil te houden. Wanneer slechts een klein vat is aangedaan, dan kunnen wel stoornissen in bijvoorbeeld de arm optreden.

    Obstructieve shock is meestal het gevolg van een andere aandoening in de circulatie. Een aantal mogelijke oorzaken zijn:
    • Longembolie: een embolie is meestal een bloedstolsel of bloedprop die ergens in de perifere vaten (de grote vaten in armen of benen) ontstaat en met de bloedstroom meegevoerd wordt naar de grote vaten. Deze prop loopt op een bepaald moment vast, als de grote vaten weer overgaan in een netwerk van kleine vaten, zoals in de longen. Hier kan de prop niet verder en zorgt deze voor een obstructie. In de longen is dan bijvoorbeeld sprake van een longembolie, die vaak veroorzaakt wordt door een stolsel uit de benen (een diep veneuze trombose). De doorbloeding van de longen en de mogelijkheid om zuurstof in het bloed op te nemen wordt hierdoor ernstig beperkt. Afhankelijk van de grootte van de bloedprop zal er een shock optreden, of slechts benauwdheid met wat pijn bij de ademhaling. De opstopping in de longen zorgt ervoor dat er te weinig bloed naar de linkerkamer van het hart kan worden doorgevoerd en er dus minder bloed zal worden rondgepompt. 
    • Harttamponade: het hart is omgeven door het hartzakje. Indien er vocht, zoals bloed, tussen de hartspier en het hartzakje terecht komt zal de druk rondom het hart toenemen en wordt het samentrekken en ontspannen van de hartspier bemoeilijkt. Bij een hoge druk in het hartzakje kan het hart nauwelijks meer ontspannen en ontstaat er een obstructie. Het probleem is dus niet in de hartspier zelf gelegen, maar komt van buiten af. De hoeveelheid bloed die het hart per slag nog kan rondpompen neemt sterk af en veroorzaakt shock.
    • Spanningspneumothorax: een spanningspneumothorax is een gecompliceerde klaplong, waarbij de druk in de borstkas sterk toeneemt. Hierdoor worden de grote aders (met name de holle ader of vena cava) afgekneld, om dat zij een slappere wand hebben ten opzichte van de grote slagaders (aorta). De aanvoer van bloed naar het hart sterk neemt sterk af waardoor het hart minder goed kan vullen en bloed kan rondpompen.
  • Distributieve shock
    De distributieve shock is een lastig begrip. Zoals de naam zegt heeft het met 'distributie' te maken. Distributie is verdeling, of in dit geval, de verdeling van het bloed in het lichaam. Het bloed is grotendeels wel aanwezig in de vaten en weefsels, echter niet langer in de meest vitale weefsels en organen. Er is sprake van een relatief tekort aan bloed. De hoeveelheid bloed is niet afgenomen, maar het vaatvolume is toegenomen en de verdeling van het bloed in de vaten is ongunstig. De toename van het vaatvolume wordt meestal veroorzaakt door het verwijden van de vaten (vasodilatatie) van de kleine perifere vaten. Dat betekent dat bij deze groep shock het bloed bijvoorbeeld vooral in de kleine aders in de huid zit, in plaats van in de grote vaten. Hierdoor daalt de bloeddruk en neemt de doorstroming van de vitale weefsels en organen af.

    • Anafylactische shock
      De meest bekende vorm van de distributieve shock is de anafylactische shock. Deze wordt veroorzaakt door een hevige allergische reactie van het lichaam op een bepaalde lichaamsvreemde stof, zoals bijvoorbeeld rubber (latex), pinda's, of insectensteken. Dit wordt ook wel anafylaxie genoemd. Als reactie op het contact met de lichaamsvreemde stof, treden er in het lichaam diverse ontstekingsreacties op. De stoffen die hierbij vrijkomen zorgen voor verwijding (vasodilatatie) van met name de kleine perifere vaten, zoals in de huid. Daarnaast gaan de kleine vaten 'lekken' en zal er vocht (geen bloed, de bloedcellen blijven binnen de vaten) buiten de vaten treden. Hierdoor gaan weefsels zwellen. Er is dus sprake van een relatief tekort aan bloedvolume, deels omdat het vaatvolume is toegenomen, deels omdat er vocht uit de vaten naar de omliggende weefsels. 

Bekijk het filmpje hieronder met de uitleg over shock of kijk op de volgende externe link.